Din-İktidar İlişkisi Bağlamında Siyasi Otoriteye İtaat
Özet Görüntüleme: 32
/ 
PDF İndirme: 18
DOI:
https://doi.org/10.5281/zenodo.14789664Özet
Bu çalışmada siyasi otoriteye itaat konusu din-iktidar ilişkisi bağlamında ele alınarak incelenmiştir. Bu kapsamda öncelikli olarak iktidar ve otorite kavramları Platon, Niccolò Machiavelli, Max Weber ve Michel Foucault’un tanımlamaları üzerinden analiz edilmiştir. Ardından Hannah Arendt’in Nazi savaş suçlusu Adolf Eichmann’ın savunmasını yaptığı yargılanış süreci özetlenerek otoriteye itaat kapsamında tespitlerine yer verilmiştir. Yine bu kapsamda Stanley Milgram’ın kendi adını taşıyan 1961 yılındaki Milgram Deneyi ile Philip Zimbardo’nun 1971’deki Stanford Hapishane Deneyi üzerinden otoriteye itaat konusu deneysel zeminde de ele alınmıştır. Bu deneyler sonucunda insanların otoriteye itaat etme yönündeki yönelimleri sayısal metriklerle ortaya konmuş, insanların güç kullanımına yönelik yüksek eğilimlerinin bulunduğu sonucuna varılmıştır. Son olarak kutsal metinlerde siyasi otoriteye itaat konusu Kitab-ı Mukaddes ve Kur’an üzerinden incelenmiştir. Kitab-ı Mukaddes’in Yeni Ahit kısmında yer alan pasajlarda siyasi otoriteye sorgusuz ve kesin bir itaatin emredildiği tespit edilmiştir. Kur’an’ın ise siyasi otorite olarak tanımladığı ulu’l-emr’e itaat konusunu Kur’an’a uygun hareket etme şartına bağladığı sonucuna varılmıştır.
Anahtar kelimeler: Siyaset, iktidar, otorite, din, itaat, din-siyaset ilişkisi.
Referanslar
Alper, Ö. (2001). "İtaat", Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi (DİA), XXIII, 444-445.
Arendt, H. (2016). Kötülüğün Sıradanlığı, (Ö. Çelik, Çev.). İstanbul: Metis Yayınları.
Bakırcı, Ç. (2013). “Milgram Deneyi: Otoriteye Nasıl Boyun Eğiyoruz?”, Evrim Ağacı, erişim tarihi: 4 Ocak 2025, https://evrimagaci.org/milgram-deneyi-otoriteye-nasil-boyun-egiyoruz-954
Bayram, A.K. (2003). İktidar Çözümlemelerinde Bir Mihenk: Michel Foucault. Bilgi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(2): 33-46.
Bayram, A.K. ve Kerim Ç. (2007). İktidar ve Siyasetin Gölgesinde Bürokrasi ve Demokrasi İlişkisi: İdealler, Zorunluluklar, Gerilimler. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9(1): 11-24.
Bora, T. (2006). Nostalji ve Muhafazakârlık: Mazi Cenneti. Modern Türkiye’de Siyasi Düşünce: Muhafazakârlık, İstanbul: İletişim Yayınları.
Ceylan, Y. (2007). Siyaset, İktidar ve Din. Ankara Barosu Dergisi, 65(4): 9-11.
Çaha, Ö. (1994). Osmanlı’da Sivil Toplum. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 49(3): 79-99. Doi: https://doi.org/10.1501/SBFder_0000001730
Ebû Abdullah Muhammed b. İsmâil Buhârî. (1992). el-Câmi’u’s-sahih. İstanbul: Çağrı Yayınları. “Ahkâm‘”, 4.
Ebü’l-Hüseyn Müslim b. el-Haccâc Müslim. (1992). el-Câmi’u’s-sahih. İstanbul: Çağrı Yayınları. “İmâre”, 39-40.
Kierkegaard, S. (2013). Korku ve Titreme. (İ. Kapaklıkaya, Çev.). İstanbul: Araf Yayınları.
Machiavelli, N. (2008). Hükümdar. (G. Demircioğlu, Çev.). İstanbul: Dergâh Yayınları
Milgram, S. (2015). İnsanın Gerçek Doğasını İfşa Eden Deney. (M. Olçum ve K. U. Tüfekci, Çev.). İstanbul: Kafekültür Yayınları.
Okuyan, M. (2015). Çok Anlamlılık Bağlamında Kur’ân Sözlüğü. İstanbul: Düşün Yayınları.
Okuyan, M. (2024). Kur’an Tefsiri, İstanbul: Haliç Üniversitesi Yayınları.
Özdemir, G. (2014). Weberyan Anlamda Türklerde Otorite ve Meşruiyet İlişkisi (15.yüzyıl Osmanlı Dönemine Kadar). Akademik İncelemeler Dergisi, 9(2): 69-90. Doi: https://doi.org/10.17550/aid.72794
Platon. (2005). Devlet. (F. Aydın, Çev.). İstanbul: Müjde Yayınevi.
Romm, M. (1965). Sıradan Faşizm (Obyknovennyy Fashizm). [DVD]. Rusya: Mosfilm.
Saygılı, A. (2014). Jean Bodin’in Egemenlik Anlayışı Çerçevesinde Kralın İki Bedeni Kuramına Kısa Bir Bakış. Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 63(1), 185-198. Doi: https://doi.org/10.1501/Hukfak_0000001744
Turan, E. ve Metehan T. (2015). Din ve Siyaset İlişkisi Bağlamında Oy Verme Davranışı: Niğde Bölgesinde Bir Araştırma. Kastamonu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 7, 86-99.
Turan, E. (2014). Siyaset Bilimine Giriş. Konya: Palet Yayınları.
Tunçdemir, C. (2014). “Sıradan İnsan, Otoritenin Emrinde İşkenceci Bir Zalime Nasıl Dönüşüyor?”, Amerika Bülteni, erişim tarihi: 2 Ocak 2025, http://amerikabulteni.com/2014/12/18/siradan-insan-otoritenin-emrinde-iskenceci-bir-zalime-nasil-donusuyor/
Türcan, T. (2012). “Ülü’l-Emr”, Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi (DİA), XLII, 295-297.
Weber, M. (1997). Protestan Ahlakı ve Kapitalizmin Ruhu. (Z. Arouba, Çev.). İstanbul: Hil Yayınevi.
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2025 Ahmet Selim Okuyan
Bu çalışma Creative Commons Attribution 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
