Meltem’den Bahar’a Toplumsal Cinsiyet Rollerinin Televizyon Dizilerine Yansıması: Değişen Bir Şey Var mı?

Özet

Bu çalışma, 2002 yılında yayın hayatına başlayan ve 2019 yılına kadar devam eden Çocuklar Duymasın dizisi ile 2024 yılında gösterime giren Bahar adlı dizi üzerinden sunulan toplumsal cinsiyet rollerini analiz etmektedir. Çocuklar Duymasın dizisi 2019 yılına kadar gösterime devam etmekle birlikte ilk çıktığı günkü anlayış üzerinden seyretmiştir. Oysa Bahar dizisi 2024 yılında toplumda yaygın olan bir anlayış üzerinden kurgulanmıştır. Bu bakımdan iki dizinin Türkiye’nin son yirmi yılındaki değişimin bir resmini yansıttığını belirtmek mümkündür. Çalışma bir yandan Türkiye’deki bu değişimi iki dizi üzerinden okumaya çalışırken bir yandan da toplumsal cinsiyet rollerinin medyadaki yansıma biçimini analiz etmeye çalışmaktadır. Zira medya toplumsal değerleri temsil ederken, aynı zamanda toplumları belli değerler ve normlar üzerinden yönlendirmektedir. Medyadaki bu ikili rolün en fazla yaşandığı mecra dizilerdir. Araştırma, basit tesadüfi yöntemle seçilen filmler üzerinde yapılan tematik analizlerin yanı sıra konuyla ilgili akademik çalışmalara da dayanmaktadır. Araştırmanın ulaştığı sonuca göre iki dizide birbirinden farklı iki aile modeli sunulmasına rağmen, iki dizide de toplumsal cinsiyet rolleri bağlamında olumsuz erkeklik prototipine karşın olumlu kadınlık profili sunulmaktadır. Çocuklar Duymasın dizisinde titizlikle korunan bir ailenin yanında, sorunları şiddet yoluyla çözen “kaba” bir erkeklik profiline karşın “rasyonel” ve “güçlü” bir kadın tipi sunulmaktadır. Bahar dizisinde ise ihanet sonucu çözülmeye yüz tutan bir aile yapısıyla birlikte “aldatan” bir erkek ve buna karşın rasyonel duygularla hareket ederek kendini var eden güçlü bir kadın profili ortaya konmaktadır.

Anahtar kelimeler: Toplumsal cinsiyet, Bahar dizisi, Çocuklar Duymasın dizisi, toplumsal cinsiyet rolleri, medya, televizyon dizileri, medya araştırmaları, medyada kadın olmak.