Türkiye’nin Nato Üyelik Sürecinin İç ve Dış Politikadaki Yansımaları
Özet Görüntüleme: 8
/ 
PDF İndirme: 2
DOI:
https://doi.org/10.5281/zenodo.16540934Özet
NATO (Kuzey Atlantik Antlaşması Örgütü), II. Dünya Savaşı sonrasında Batı Avrupa'nın güvenliğini sağlamak ve Sovyetler Birliği'nin olası tehditlerine karşı caydırıcı bir güç oluşturmak amacıyla 1949’da kurulmuştur. Kuruluşundan bu yana sadece savunma odaklı bir yapı olmaktan çıkıp, uluslararası barış ve güvenliği korumaya yönelik daha geniş çaplı operasyonlar üstlenen bir aktöre dönüşmüştür. Türkiye, 1952 yılında NATO’ya üye olarak, ittifak içinde stratejik bir konuma sahip olmuş ve bu üyelik, ülkenin iç ve dış politikasını derinden etkilemiştir. Bu çalışmanın temel araştırma sorusu, “Türkiye’nin NATO üyeliği iç ve dış politikalarını nasıl etkilemiştir?” şeklindedir. Çalışmada bu soruya yanıt aramak amacıyla nitel araştırma yöntemi benimsenmiştir. Türkiye’nin NATO’ya üyeliği süreci tarihsel açıdan ele alınmış; yazılı kaynaklar, resmi belgeler, akademik çalışmalar ve NATO raporları incelenmiştir. NATO’nun genişleme süreci ve Türkiye’nin bu süreçteki konumu, dış politikadaki yansımalar çerçevesinde değerlendirilmiştir. Ayrıca Türkiye'nin NATO içindeki rolü, askeri entegrasyonu, bölgesel stratejik dengeler üzerindeki etkisi, savunma politikaları ve diplomatik ilişkiler açısından analiz edilmiştir. Bununla birlikte, NATO üyeliğinin Türkiye’nin ekonomik kalkınması ve savunma sanayi iş birliklerine olan katkısı da tartışılmıştır. Bu çalışma, Türkiye’nin NATO’daki konumunu çok yönlü bir bakışla ele alarak, üyeliğin ülke politikalarına olan etkilerini açıklamayı amaçlamaktadır.
Anahtar Kelimeler: NATO, dış politika, güvenlik, strateji, savunma, diplomasi.
Referanslar
Ahmad, F. (1993). The Making of Modern Turkey [Modern Türkiye’nin Oluşumu]. Routledge.
Armaoğlu, Fahir (2010). 20. Yüzyıl Siyasi Tarihi, 17. Baskı, İstanbul: Alkım Yayınları.
Criss, N. B. (1997). Turkey’s Strategic Positioning: NATO, Russia, and the Middle East [Türkiye’nin stratejik konumu: NATO, Rusya ve Orta Doğu]. Middle Eastern Studies, 33(1), 125-139.
Çavdar, T. (2004). Türkiye’nin Demokrasi Tarihi. Ankara: İmge Kitabevi.
Deringil, S. (1999). Turkish Foreign Policy During the Second World War: An “Active” Neutrality? [İkinci Dünya Savaşı Sırasında Türk Dış Politikası: “Aktif” Bir Tarafsızlık?]. Cambridge: Cambridge University Press.
Ereker, F. (2019). Kuzey Atlantik Antlaşması Örgütü-NATO, No.23. İstanbul: Güvenlik Yazıları.
Ereker, F. (2019). Soğuk Savaş Dönemi NATO Politikaları. Ankara:Uluslararası Strateji Araştırmaları.
Erhan, Ç. (2009). Türk-Amerikan İlişkileri: 1947-2004. İstanbul: İletişim Yayınları.
Gönlübol, M. (1996). Olaylarla Türk dış politikası (1919-1995). Ankara: Siyasal Kitabevi.
Güçlü, Y. (2002). The Question of the Modernization of Turkey’s Armed Forces Under NATO Auspices, 1950-1959 [1950-1959 Yılları Arasında NATO Kapsamında Türk Silahlı Kuvvetlerinin Modernizasyonu Sorunu]. Middle Eastern Studies, 38(3), 83-107.
Hale, W. (2000). Turkish Foreign Policy, 1774-2000 [Türk Dış Politikası, 1774-2000]. London: Frank Cass Publishers.
Harris, G. S. (2006). Turkey and the Alliance in Transition: NATO and Turkish Foreign Policy in the Post-Cold War Era [Geçiş Sürecindeki İttifak: Soğuk Savaş Sonrası NATO ve Türk Dış Politikası]. The Journal of Strategic Studies, 29(5), 843-870.
Kaplan, L. S. (2018). NATO and the United States: The Enduring Alliance [NATO ve Amerika Birleşik Devletleri: Kalıcı İttifak]. New York: Twayne Publishers.
Karpat, K. H. (2001). The Politicization of Islam: Reconstructing İdentity, State, Faith, and Community in the Late Ottoman State [İslam’ın Siyasallaşması: Geç Osmanlı Döneminde Kimlik, Devlet, İnanç ve Topluluk İnşası]. Oxford: Oxford University Press.
Keyder, Ç. (1987). State and Class in Turkey: A Study in Capitalist Development [Türkiye’de Devlet ve Sınıf: Kapitalist Gelişim Üzerine Bir Çalışma]. London: Verso.
Larrabee, F. S. (2003). Turkey as a US Security Partner [ABD’nin Güvenlik Ortağı Olarak Türkiye]. Santa Monica: RAND Corporation.
MFA (2019). NATO Genel Bilgi Notu, 2023 https://www.mfa.gov.tr/data/nato-bilgi--notu.pdf
NATO (2008). The North Atlantic Treaty. 2023, https://www.nato.int/cps/fr/natohq/official _texts_17120.htm?selectedLocale=en
NATO (2020a). Statement by the North Atlantic Council Concerning Malicious Cyber Activities. Erişim: 20 Haziran 2023, Https://Www.Nato.İnt/Cps/En/Natohq /Official_Texts_176136.Htm?Selectedlocale=En
NATO 2030. (2020). NATO’nun Gelecek Stratejileri Raporu. NATO Yayınları.
Oral. S. (2004). Siyasi Tarih (1918-1994), Ankara: İmge Kitabevi.
Oran, B. (2010). Türk Dış Politikası: Kurtuluş Savaşı’ndan Bugüne Olgular, Belgeler, Yorumlar. İstanbul: İletişim Yayınları.
Shea, J. (2016). What Can We Learn From the “Three Wise Men” Today?. Erişim: 20 Haziran 2023, https://www.nato.int/docu/review/articles/2016/12/05/what-can-we-learn-today-from-the-three-wise-men/index.html?utm_
Shea, J. (2016). Sovyetler ve Doğu Bloku Ekonomik Yapılanmaları. Cambridge Üniversitesi Yayınları.
Smith, M. (2019). NATO’s Expansions and Security Dynamics in Eurasia [NATO’nun Genişlemesi ve Avrasya’daki Güvenlik Dinamikleri]. European Security Journal, 28(3), 211-229.
Turan, İ. (1971). “NATO İttifakının Stratejik ve Siyasi Sorunları”. İ.Ü. İktisat Fakültesi Yayınları, İstanbul.
Uslu, N. (2003). Turkish-American Relations: 200 Years of Divergence and Convergence [Türk-Amerikan İlişkileri: 200 Yıllık Ayrışma ve Yakınlaşma Süreci]. Nova Publishers.
Ünal, M. (2012). NATO ve Türkiye: Güvenlik Politikalarında Dönüşüm Süreci. USAK Yayınları.
Zürcher, E. J. (2004). Turkey: A Modern History [Türkiye: Modern Bir Tarih]. I.B. Tauris.
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2025 Ahmet Hamdi Güneş, Başak Özoral
Bu çalışma Creative Commons Attribution 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
